De jaarrekening begrijpen: wees voorbereid!

Waar dient de jaarrekening voor en waar moet je als OR op letten

Jaarcijfers zijn een belangrijk onderdeel van de rapportages en geven een goed beeld hoe de organisatie vorig jaar heeft gedraaid. Aangevuld met tussentijdse financiële updates geeft dit een goed beeld van de huidige financiële situatie. Als OR wil je natuurlijk weten dat de continuïteit van de organisatie gewaarborgd wordt door de bestuurder, zeker nu. Daarom is het goed om kritisch te durven zijn en te zorgen dat je het echt goed begrijpt. De financiële situatie vormt de basis van veel beslissingen en het helpt dus om de beweegredenen van beslissingen beter te begrijpen als OR.

De meeste OR leden zijn niet getraind in het lezen van een jaarrekening en andere verslagen, dit is ook een complex onderwerp. Je kunt er daarom voor kiezen een extern expert te vragen je hierbij te helpen en een objectief beeld te geven. Ook is het mogelijk de financieel manager van de organisatie hiervoor te vragen, deze heeft vaak zelf de cijfers samengesteld.

Welke financiële informatie is nog meer belangrijk?

De jaarrekening geeft je als OR veel informatie en het is goed om hier kritisch naar te kijken. Het nadeel is dat het een terugblik is en een momentopname, je kunt niet zien wat de huidige status is en wat de vooruitzichten zijn. Immers, resultaten uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst. Daarnaast gaat de jaarrekening niet in op schommelingen in de markt. Dus wat kun je als OR nog meer inzien en wat maakt het beeld compleet hoe de organisatie ervoor staat?
Een begroting is een goede bron om in te zien welke plannen de organisatie heeft. Hierin wordt een overzicht gegeven van de te verwachte inkomsten en uitgaven en dit vormt daarmee het financiële beleid voor de komende periode. Door kennis van de jaarrekening en begroting te combineren, kun je bijvoorbeeld inzicht krijgen in aangetrokken kredieten en hoe deze besteed worden. Of je kunt inzien of de investering die je met een adviesaanvraag beoordeeld hebt ook oplevert wat was verwacht.

Daarnaast is het voor de OR van groot belang om regelmatig op de hoogte gehouden te worden over de ontwikkelingen. Het informatierecht schrijft voor dat je in ieder geval twee keer per jaar informatie ontvangt over de resultaten en verwachtingen. Wees als OR ook specifiek wat je graag wilt weten en laat de directie de informatie daarmee aanvullen. Vanuit het actieve informatierecht kun je altijd om meer informatie vragen wanneer dit nodig is. Zeker nu met de impact van de corona maatregelen, is het van groot belang om goed te weten hoe de organisatie ervoor staat. Zet het daarom bij elke overlegvergadering op de agenda zodat je constant bij blijft en niet voor verassingen komt te staan.

Goede vragen om te stellen tijdens komende overleggen

Een overzicht is natuurlijk altijd goed, en om een proactieve, kritische houding te hebben, kun je als OR vragen stellen om nog beter op de hoogte te zijn. Je kunt hierbij denken aan:

• Welke impact op de omzet hebben de maatregelen en de economische gevolgen van deze crisis?
• Met welke scenario’s houden jullie rekening voor de komende periode en welke gevolgen zou dit hebben voor onze organisatie, beleid en medewerkers?
• Op welke manier wordt in de verschillende scenario’s omgegaan met kostenbesparingen? Of bij groei, waar wordt nu in geïnvesteerd?

De jaarrekening begrijpen: wees voorbereid! Hulp nodig bij het lezen van de jaarrekening en andere verslagen? Onze financieel specialist neemt graag samen met jullie OR deze materie door. Voor meer informatie of vragen neem dan gerust contact met ons op.

Nikki van Zunderd
Trainer & Adviseur Medezeggenschap | Team Manager