Voorgenomen, belangrijk en redelijk

3 tips over de belangrijkste begrippen in het adviesrecht

Het adviesrecht van artikel 25 van de Wet op de Ondernemingsraden is en blijft voor velen een moeilijk te beoordelen stuk tekst. Het artikel is op zijn zachts gezegd niet op alle vlakken even helder. Dit biedt dus veel ruimte voor discussie en verschil in interpretatie. Toch is het mogelijk om die punten een beetje te duiden die de discussie opleveren. In dit artikel ga ik in op een drietal termen uit artikel 25 WOR. Voorgenomen, belangrijk en redelijk

Voorgenomen besluit

De wet stelt dat de ondernemer de ondernemingsraad in de gelegenheid moet stellen om advies uit te brengen over elk door de bestuurder voorgenomen besluit tot een aantal bedrijfsorganisatorische en financieel-economische onderwerpen. Deze onderwerpen staan genoemd in artikel 25 lid 1 WOR.

Er is veel discussie over de term “voor- genomen besluit” en daarmee het moment waarop de bestuurder aan de OR om advies moet vragen. Enerzijds moet een voorgenomen besluit, met de daarbij behorende adviesaanvraag, volgens artikel 25 lid 2 WOR worden ingediend bij de OR op een zodanig moment dat de OR nog wezenlijke invloed kan hebben in het voorgenomen besluit.

Anderzijds moet de bestuurder aan de informatieverplichtingen kunnen voldoen uit artikel 25 lid 3 WOR. Zo zal de bestuurder in de adviesaanvraag moeten noemen:

• wat het voorgenomen besluit is;
• wat de motieven voor het voorgenomen besluit zijn;
• wat de personele gevolgen zijn;
• én hoe deze personele gevolgen opgevangen gaan worden.

Voorgenomen, belangrijk en redelijk – Tip 1:

Belangrijk hier is je te realiseren dat er een verschil is tussen het moment waarop je nog wezenlijke invloed kan hebben en het moment dat je de adviesaanvraag ontvangt. Zorg dus dat je samen met de bestuurder in gesprek gaat over eventuele aankomende adviesplichtige zaken. Hierdoor kom je gezamenlijk tot plannen en heb je maximale medezeggenschap.

Een belangrijk besluit

De term “belangrijk” komt veel voor in artikel 25 WOR. Zo wordt er gesproken over een belangrijke inkrimping, uitbreiding of andere wijziging van de werkzaamheden van de onderneming. Maar ook over een belangrijke wijziging in de organisatie van de onderneming, het aantrekken of verstrekken van een belangrijk krediet of het invoeren of wijzigen van een belangrijke technologische voorziening.

Dat klinkt natuurlijk allemaal heel leuk, maar wat voor de een belangrijk is, hoeft dat voor de ander niet te zijn. Wanneer praten we dus over een belangrijk besluit?

De wet geeft geen definitie over de term “belangrijk”. Om hier antwoord op te krijgen, moeten we dus kijken naar de uitspraken van rechters. Er is helaas geen rechter die een definitie geformuleerd heeft die we één-op-één kunnen overnemen. Wel zien we dat rechters een aantal richtlijnen hanteren om te bepalen of een besluit belangrijk is.

Dit zijn de richtlijnen:

• Het betreft een niet-alledaags besluit
• Het besluit heeft personele gevolgen
• Het besluit heeft ingrijpende gevolgen voor de organisatie of het concern. De vraag is dan natuurlijk wel weer wat “ingrijpend” dan is.

Voorgenomen, belangrijk en redelijk – Tip 2:

Beoordeel de bedrijfsorganisatorische, financiële en sociale impact van het besluit in zijn geheel op het bedrijf of concern. Iets dat veel impact heeft op een vestiging, hoeft niet altijd ingrijpend te zijn voor de organisatie. Daarnaast kan het zijn dat een besluit op zichzelf niet, maar als onderdeel van grotere besluitvorming wel adviesplichtig is.

Redelijke termijn

Als je de adviesaanvraag hebt ontvangen, moet je als OR binnen een redelijke termijn advies kunnen uitbrengen aan de bestuurder. Maar wat is dan redelijk? En wie bepaalt dat?

De wet zelf geeft ook hier geen definitie over wat een redelijke termijn is voor de OR om advies uit te brengen. De redelijkheid van de adviestermijn bepaal je dus zelf, samen met de bestuurder. Dat maakt ook de termijn vaak tot onderwerp van discussie. In het beginsel moet de OR in de gelegenheid worden gesteld om een weloverwogen advies te formuleren. De tijd die de OR hiervoor nodig heeft hangt af van een aantal factoren:

• Het moment waarop de OR betrokken is. Het maakt een groot verschil of de OR betrokken is geweest in de voorfase van besluitvorming, of dat hij pas bij het lezen van de adviesaanvraag een concreet beeld kon krijgen van de plannen.
• Daarnaast is de volledigheid van de adviesaanvraag voor een groot deel bepalend voor de snelheid waarmee de OR een weloverwogen advies kan geven. Als er voor de OR nog veel onduidelijk is dan leidt dit tot vragen en een langer adviestraject.
• Hoe wordt de OR gefaciliteerd om de adviesaanvraag te behandelen? Als je als OR 1x per 2 maanden samenkomt, of altijd een bomvolle agenda heeft en er eigenlijk geen tijd is voor de behandeling van een adviesaanvraag en werkt dit natuurlijk vertragend.

Voorgenomen, belangrijk en redelijk – Tip 3:

Spreek met de bestuurder af wat een redelijke termijn is én hoe je hierin gefaciliteerd wilt worden. Maak de redelijkheid van de termijn dus een gezamenlijke verantwoordelijkheid.

Let wel: afspraken die je maakt met de bestuurder over de redelijkheid van de termijn zijn bindend. Hier moet je je dus dan ook aan houden. Geef je niet binnen een redelijke termijn advies, dan vervalt het adviesrecht van de OR en mag de bestuurder overgaan tot een besluit.

Zoals gezegd is en blijft het adviesrecht van artikel 25 van de Wet op Ondernemingsraden voor velen een moeilijk te beoordelen stuk tekst. Er is veel ruimte voor discussie over termen als “voorgenomen”, “belangrijk” en “redelijk”. Ga dus als OR onderling én met de bestuurder in gesprek over hoe je discussies over deze termen zo veel mogelijk kunt voorkomen.

Mark Capel

Directeur en Senior trainer/adviseur bij TRAINIAC
mark@trainiac.nl