Inflatie en hoge energieprijzen: De rol van de OR!

Inflatie en hoge energieprijzen: De rol van de OR!

Hoewel de politiek druk bezig is om te kijken of er maatregelen genomen kunnen worden om het prijsniveau te stabiliseren zijn er veel Nederlanders die op dit moment moeite hebben om rond te komen. Vooral de hoge energieprijzen maar ook de hogere prijzen van overige zaken hebben veel invloed op de gemoedsrust van velen. Bij verschillende OR’en is de vraag binnengekomen of de OR een bijdrage kan leveren om hier mee om te kunnen gaan. Inflatie en hoge energieprijzen: De rol van de OR! In dit artikel een antwoord op de vraag of hier een OR-rol bestaat, en zo ja, op welke manier dit gedaan kan worden.

De rol van de OR?

Volgens de WOR gaat de OR niet over primaire arbeidsvoorwaarden zoals de hoogte van het salaris. Zo makkelijk is het dus helaas niet, al kun je altijd de vraag stellen of er op dit gebied wellicht mogelijkheden bestaan. Op de korte termijn is dat helaas vaak niet zomaar het geval.

Gelukkig zijn er hiernaast wel andere mogelijkheden die je als OR kan onderzoeken. Wanneer je als OR signalen krijgt dat verschillende collega’s een lastige periode doormaken is het bespreekbaar maken van deze situatie en het samen met de bestuurder kijken naar de mogelijkheden een uitstekende invulling van de intentie van de ondernemingsraad: Het bijdragen aan het goed functioneren van de organisatie in al haar doelstellingen (WOR art. 2 lid 1).

Door samen de mogelijkheden te onderzoeken en uit te werken kun je wellicht verschillende collega’s ondersteunen. Op deze manier verlicht je niet alleen hun zorgen op de korte termijn, maar zal dit ook zeker bijdragen aan de medewerkersbetrokkenheid op de lange termijn: In de huidige arbeidsmarkt zeker geen overbodige luxe.

Overigens zijn er natuurlijk wel organisaties waarbij de OR onderhandelpartner is voor de volledige arbeidsvoorwaardenregeling (AVR). In dat geval kan de OR de prijsstijgingen wel meenemen als argument in de onderhandelingen over het salarisniveau. Laat je in dat geval goed voorlichten wat passend is voor jullie organisatie en medewerkers.

Hoe dan?

Zoals beschreven heeft de OR geen dwingend recht in dit onderwerp. De OR kan samen met de bestuurder de mogelijkheden onderzoeken, eventueel in een commissie. Ook kan de OR haar initiatiefrecht gebruiken om zelfstandig al enkele concrete voorstellen te doen. In alle gevallen raad ik aan om op korte termijn het onderwerp te agenderen op een overlegvergadering, of een eerdere informele bijeenkomst en van daaruit het proces op te zetten.

Creatieve mogelijkheden

Van hieruit zijn er verschillende invullingen denkbaar, waarbij creativiteit zeker mogelijk is. Zo zijn er initiatieven waarbij organisaties het mogelijk maken voor werknemers om hun huis te verduurzamen en dit via een collectieve regeling voordelig te faciliteren. Meestal dient hier de werkkostenregeling (WKR) voor aangesproken te worden. Isoleren, zonnepanelen, noem maar op. In eerdere stadia was het wel eens mogelijk om collectieve energiecontracten af te sluiten maar dit is nu praktisch onmogelijk geworden.

Dit weekend kwam in de media dat topman Maurice van den Bosch van het Amsterdamse ziekenhuis OLVG opriep een fonds op te richten waar meer fortuinlijke mensen een bijdrage uit solidariteit in konden storten waar collega’s in nood een beroep op kunnen doen. Ook een creatieve mogelijkheid, al zal dit niet overal zomaar mogelijk zijn.

Daarnaast is het wellicht mogelijk om te bespreken of het mogelijk is om onkostenvergoedingen zoals de reiskostenregeling of de thuiswerkregeling te verhogen. Het is echter nog niet mogelijk om dit belastingvrij te kunnen doen. Dit zal ten koste gaan van de WKR of zorgen voor aanvullende belastingkosten voor de organisatie.

In sommige gevallen zou het een oplossing zijn om bestaande posten als een dertiende maand, een winst of bonusuitkering of zelfs het vakantiegeld naar voren te halen of te verdelen over elke salarisbetaling. Hierdoor kunnen eventuele gaten in het budget op de korte termijn wellicht gedicht worden, wat een verlichting kan zijn. Een aandachtspunt is, dat dit wel in de individuele contracten vastgelegd dient te worden, eventueel via een bijlage.

Communicatie

Zoals benoemd is open communicatie over dit onderwerp belangrijk. Zorg voor een proces waarin collega’s weten wat de mogelijkheden zijn en hoe ze dit kunnen bespreken. Er ligt soms een taboe op het onderwerp armoede, dus het creëren van een veilige situatie om dit te bespreken kan bijdragen aan het effect.

Communicatie over wat niet kan is vaak een net zo belangrijk onderdeel als communicatie over wat wel kan. Ook bij vele organisaties zijn de kosten gestegen dus is het niet altijd mogelijk om een extra bijdrage te doen op welke manier dan ook. Ook de WKR is niet altijd meer beschikbaar, vanwege andere, reeds toegezegde, verplichtingen.

Besparen

Wanneer je als organisatie te maken krijgt met verhoogde kosten kan de OR ook een rol spelen in het ontwikkelen van initiatieven om kosten te besparen. Hoewel je er wellicht vanuit gaat dat dit altijd een aandachtspunt is, blijkt dat er in de praktijk vaak mogelijkheden bestaan om efficiënter te werken of om uitval of overige kosten te besparen. Het creëren van bewustzijn over waar de kosten binnen de organisatie zitten en de mogelijkheid voor iedereen om hier een bijdrage aan te leveren levert soms verrassende uitkomsten op.

Conclusie

Inflatie en hoge energieprijzen: De rol van de OR? Als OR kun je wel degelijk een bijdrage leveren aan de problematiek rondom inflatie en de hoge energiekosten. Het is wel belangrijk om hierin de samenwerking met bestuurder en de rest van de organisatie te zoeken, aangezien het niet een directe bevoegdheid van de OR betreft. Zorg dat je als OR afstemt hoe je te werk wil gaan en hoe je dit binnen de organisatie wil communiceren. Vervolgens zijn er verschillende opties denkbaar, al is uiteraard niet altijd zomaar alles mogelijk. Toch, wanneer je samen met de bestuurder een verlichtende maatregel kan faciliteren, draagt het niet alleen bij aan het welzijn van de medewerkers, maar ook aan de betrokkenheid van werknemers op de lange termijn.

Wanneer je als OR ook in deze situatie komt en je hebt verdere vragen over dit onderwerp, of over de WKR, kan je contact opnemen via Peter@trainiac.nl of met je eigen TRAINIAC-adviseur.

Peter Reinerink