De OR en de (werknemers)commissaris

De invloed als OR vergroten via de Raad van commissarissen

Er zijn binnen Nederland verschillende mogelijkheden om je invloed als Ondernemingsraad (OR) in te zetten of te vergroten. Deze invloed is vaak direct, via bijvoorbeeld het advies of het instemmingsrecht, maar kan ook indirect zijn. Indirecte invloed op toekomstige besluiten heeft de OR door haar adviesrecht op de WOR-bestuurder toe te passen, maar ook door het (versterkt) aanbevelingsrecht op een deel van de Raad van commissarissen (RVC) en deze relatie ook te benutten!

Artikel 24

Enkele jaren gelden liep de werkdruk binnen een organisatie hoog op doordat er continu nieuwe projecten werden opgezet. Hoewel deze projecten stuk voor stuk kansrijk waren liepen de mensen op een gegeven moment over. Deze ontwikkeling zorgde ervoor dat de OR dit als thema gebruikte in het volgende artikel 24 overleg (met bestuurder en leden raad van commissarissen). De uitkomst was dat er enige tijd later op voorspraak van de Raad van commissarissen een stop werd ingesteld op nieuwe projecten, om zo de medewerkers de tijd te kunnen geven zichzelf en de organisatie weer in balans te krijgen: Een mooi voorbeeld van hoe de relatie tussen de OR en de RVC kan werken.

Wanneer een Raad van commissarissen of een Raad van Toezicht?

Er zijn in Nederland veel organisaties en stichtingen met een RVC of een Raad van Toezicht (RVT). Als organisatie ben je hiertoe verplicht wanneer je voldoet aan een aantal voorwaarden. De criteria hierbij zijn dat je organisatie drie opeenvolgende jaren voldoet aan:

• Een eigen vermogen van €16 miljoen euro;
• De organisatie of een onderdeel daarvan heeft een ondernemingsraad;
• Er werken bij de organisatie minstens 100 werknemers in Nederland.

Elk jaar dat je organisatie hieraan voldoet dient hiervan opgaaf gedaan te worden bij het handelsregister. Het is ook aan de OR om te onderzoeken dat dit gedaan wordt, wanneer er nog geen sprake is van een RVC/RVT. Deze opgaaf moet binnen een maand na het vaststellen van de jaarrekening worden gedaan.

Dienen van het vennootschappelijk belang

Een Raad van commissarissen/Raad van Toezicht wordt ingezet om het ‘vennootschappelijk belang’ te dienen. In de praktijk betekent het dat de er een afweging gemaakt moet worden tussen alle deelbelangen binnen een organisatie, bijvoorbeeld de verschillende belangen van aandeelhouders, bestuurders en werknemers. Het is ook belangrijk dat deze leden een goed zicht hebben op al deze belangen. En hoe deze belangen invloed hebben op de praktijk. Om hun taak goed te voldoen is het dus zaak dat de RVC/ RVT leden contact hebben met de werknemers (afvaardiging).

De Ondernemingsraad wordt ook gesteld het organisatiebelang voorop te stellen, of op zijn minst een goede balans daarin te bereiken. Het is dus ook van belang voor de OR dat de RVC/ RVT op een goede manier haar werk kan doen. Hiervoor is het nodig dat de juiste mensen in een RVC/ RVT zitten en dat deze beschikken over het juiste beeld van de organisatie.

Invloed van de OR: het aanbevelingsrecht

In theorie behoort elke commissaris neutraal te zijn om het vennootschappelijk belang te dienen. In de praktijk is het echter toch vaak dat een commissaris die uit de organisatie komt. Of door de aandeelhouders wordt aangesteld de deelbelangen van die partij toch iets beter in de gaten te houden. Om deze reden is er ook een versterkt recht van aanbeveling voor 1/3 van het aantal leden aan de OR toegekend. Overigens heeft de OR ook bij de andere RVC/ RVT leden aanbevelingsrecht. Versterkt aanbevelingsrecht betekent dat het voorgestelde lid aangesteld dient te worden. Tenzij er duidelijke redenen zijn dat deze persoon ongeschikt is: dat komt praktisch nooit voor.

Hoewel dit Raad van commissarissen lid natuurlijk ook het vennootschappelijk belang moet dienen, en geen vooruitgeschoven pion van de OR is, hebben deze wel versterkt vertrouwen in elkaar. Zeker wanneer er regelmatige contacten zijn in (vooral) het art. 24 overleg wordt de balans in besluitvorming versterkt. En zeg nou zelf: Als Ondernemingsraad wil je toch zorgen voor een zo groot mogelijke invloed?

Tips:

• Check of je organisatie opgaaf doet wanneer ze aan de criteria voldoen;
• Check of de organisatie aan het structuurregime voldoet wanneer verplicht;
• Maak gebruik van je (versterkt) aanbevelingsrecht;
• Houd regelmatig contact met de (werknemers)commissarissen.

Net als in de WOR zijn er nuances of verschillen in toepassing, zoals bij grotere concerns of internationale verbanden. Mocht je vragen hebben over dit onderwerp of eens van gedachten willen wisselen of de uitleg van jullie organisatie hierover klopt, neem dan contact op met Peter Reinerink via Peter@Trainiac.nl.

TRAINIAC haalt het beste in Ondernemingsraden naar boven en is aanbieder diverse OR trainingen en advies- en begeleidingstrajecten.