Bemiddeling vs. de rechter

Als OR wil je eigenlijk dat wat iedere bestuurder ook wil: een succesvolle organisatie waar iedereen fluitend aan het werk is.

Geen gedoe en gewoon lekker aan het werk zijn in een leuke baan bij een mooi bedrijf. Meestal handelen zowel de bestuurder als de OR hier ook wel naar. Je hebt wel eens een verschil van mening of een discussie, maar dat doet geen afbreuk aan de relatie en het doel dat jullie beiden voor ogen hebben.

Toch kan het voorkomen dat er een verschil van inzicht ontstaat dat kan leiden tot irritatie en uiteindelijk tot een conflict. De meeste OR’en weten inmiddels wel dat zij zich kunnen wenden tot de Ondernemingskamer (adviesplichtige zaken) of de Kantonrechter (alle overige zaken).

Toch is dat vaak niet nodig en zijn er heel goede manieren om toch tot een oplossing te komen zonder bezoek aan de rechter. Bemiddeling biedt uitkomst.

Niet iedere werknemer voelt sterk de behoefte de werkgever voor de rechter ter verantwoording te roepen. Het is een frustrerend proces dat nooit bijdraagt aan een positieve en duurzame relatie voor de toekomst. Wat zijn dan de alternatieven? Er zijn verschillende wegen die de OR kan bewandelen. Dit is echter wel afhankelijk van het type geschil en de wil van beide partijen om het geschil achter zich te laten.

Bemiddeling

Bemiddeling is een goed alternatief voor de rechter en biedt uitkomst bij allerlei soorten conflicten. Een bemiddelaar probeert actief te zoeken naar een oplossing waar beide partijen achter kunnen staan. De bemiddelaar brengt ideeën aan en kan voorstellen doen die partijen nader tot elkaar kan brengen. Mediation is een vorm van bemiddeling.

Afhankelijk van de rol die de OR en bestuurder willen dat de bemiddelaar heeft, kan gekozen worden voor mediation of een andere vorm van bemiddeling.

Een bemiddelingstraject

Het traject met een bemiddelaar bestaat uit een aantal fasen. Om je een idee te geven van een bemiddeling nemen we deze fasen met je door.

Let op: de inhoud van de fasen kan per bemiddelaar verschillen.

Intake

De bemiddelaar zal starten met een kennismakingsgesprek: de intake. Bij dit gesprek zijn zowel de OR als de bestuurder aanwezig. Die geven in dit gesprek aan hoe het traject eruit ziet. Er wordt ingegaan op de procedures en aan welke randvoorwaarden er moet worden voldaan. Indien zowel OR als bestuurder zich kunnen vinden in de procedures en randvoorwaarden, kan de bemiddeling van start gaan. Om duidelijkheid te scheppen over de kaders en de rol van de bemiddelaar worden een aantal zaken vastgelegd. Hierbij kan je denken aan vertrouwelijkheid en geheimhouding.

Hierna kan de bemiddeling beginnen én kan er in verschillende gesprekken worden gewerkt aan een oplossing van het conflict.

Bijeenkomsten

In de verschillende bijeenkomsten zullen de OR en de bestuurder hun standpunten kenbaar maken en verder toelichten. De bemiddelaar is er verantwoordelijk voor dat beide partijen al het benodigde kunnen zeggen over het conflict. De bemiddelaar zorgt ervoor dat er voldoende ruimte is voor emoties, maar dat deze emoties niet de oplossing van het conflict in de weg komen te staan.

Als de OR en de bestuurder voldoende in de gelegenheid zijn gesteld om hun standpunten kenbaar te maken en het conflict dus voldoende is uitgediept, dan kan er gewerkt worden aan een oplossing.

De bemiddelaar is specialist op het gebied van conflictbemiddeling en weet verschillende technieken toe te passen die beide partijen kan helpen om tot een oplossing te komen. Samen zal er worden gekeken naar de haalbaarheid van de, door beide partijen bedachte, oplossingen. Het doel is immers om tot een realistische oplossing te komen waar zowel de OR als de bestuurder achter kunnen staan!

Ofwel: er wordt gezocht naar een duurzame oplossing!

Oplossing

Wanneer de OR en de bestuurder met de bemiddelaar een oplossing gevonden hebben, wordt deze oplossing vastgelegd in een verslag of, indien nodig, in een convenant. In een convenant staan alle afspraken beschreven staan die gemaakt zijn.

Na ondertekening van het convenant door beide partijen is de bemiddeling succesvol afgerond.

Voordelen van een bemiddelaar:

• Resultaatgericht (werkt actief aan een duurzame oplossing)
• Werken aan een goede relatie
• Veel goedkoper dan een rechtsgang
• Er zijn alleen maar winnaars
• Onafhankelijk
• Laagdrempelig

Bedrijfscommissie

Het kan natuurlijk ook zijn dat de OR en de bestuurder een geschil hebben over de toepassing van de Wet op de Ondernemingsraden (WOR). De OR vindt bijvoorbeeld een wijziging instemmingsplichtig en de bestuurder vindt van niet. Bij een dergelijk geschil kan de OR natuurlijk naar de kantonrechter gaan, maar dat hoeft niet perse. De OR en bestuurder kunnen ook naar de Bedrijfscommissie gaan.

De Bedrijfscommissie is een onderdeel van de Sociaal Economische Raad (SER). De leden van de Bedrijfscommissie zijn onafhankelijke deskundigen. De helft van het aantal leden is benoemd door werkgeversorganisaties en de andere helft door werknemersorganisaties.

Elke commissie is zo samengesteld dat alle benodigde kennis en ervaring beschikbaar is om tot een succesvol advies te komen.

Bij een geschil tussen OR en bestuurder over de toepassing van de WOR kunnen zij gezamenlijk de Bedrijfscommissie om advies vragen. De Bedrijfscommissie geeft uitleg over de wet en geeft de partijen advies over hoe men tot een oplossing kan komen. Het voordeel van de Bedrijfscommissie is dat het geen rechtbank is. Hierdoor is het ook minder gericht op een resultaat waarbij de ene partij wint en de andere verliest. Het behoud van een goede relatie tussen OR en bestuurder is voor de Bedrijfscommissie bijzonder belangrijk. Om deze reden zal het advies ook altijd tot doel hebben dat beide partijen met elkaar verder kunnen. Na afloop van het gesprek met de Bedrijfscommissie zijn er niet alleen concrete afspraken gemaakt: immers helpt de Bedrijfscommissie ook om meer inzicht en begrip voor elkaars standpunten en ideeën te krijgen. Dit helpt de relatie tussen OR en bestuurder te verbeteren waardoor de samenwerking op een prettige manier kan verder gaan.

Voordelen van de Bedrijfscommissie:

• Stuurt aan op verbetering van de relatie
• Onafhankelijk adviseur over interpretatie van de WOR
• Werken aan een goede relatie
• Er is geen winnaar of verliezer
• Laagdrempelig
• Kosteloos

Bemiddeling werkt!

Er zijn steeds meer OR’en en bestuurders die de weg naar een vorm van bemiddeling weten te vinden. En niet zonder resultaat! Vanuit wetgeving ingegeven is echter het aantal OR’en en bestuurders die toch de gang naar de rechter maken nog steeds groter. Dit is niet alleen een gemiste kans voor OR en bestuurder, maar ook een gemiste kans voor de medezeggenschap als geheel. Om de kwaliteit van de medezeggenschap hoog te houden is het belangrijk dat de samenwerking tussen OR en bestuurder in goede harmonie verloopt. Voorkom escalatie en werk aan de toekomst.

Kortom: kies eens voor bemiddeling en niet voor de rechter

Mark Capel ~ Directeur, Trainer & Adviseur Medezeggenschap bij TRAINIAC

TRAINIAC is gespecialiseerd in OR trainingen, advies- en begeleidingstrajecten op maat en verhoogd daarmee de waarde van ondernemingsraden. Benieuwd wat we voor uw OR kunnen betekenen? Neem dan contact met ons op.