Belonen is meer dan alleen geld

Beloning is voor de meeste werknemers dé reden om arbeid voor een werkgever te verrichten. De beloning die een werknemer ontvangt is feitelijk niet meer dan de tegenprestatie van de werkgever voor de inspanningen die de werknemer voor de werkgever geleverd heeft. Dat is meer dan alleen geld. Maar wat verstaan we dan allemaal onder beloning en wat is de rol van de OR hierbij? Belonen is meer dan alleen geld

De beloning is en blijft belangrijk. Het is misschien wel de belangrijkste reden voor veel mensen om überhaupt aan het werk te zijn. Toch is beloning meer dan alleen dat loon aan het eind van de maand. Beloning is een belangrijk HR-instrument dat doelen en middelen heeft.

1. Beloning is een tegenprestatie

De werknemer verricht arbeid en de werkgever biedt hiervoor een beloning. Beloning is dus in de basis niets meer dan een tegenprestatie van de werkgever voor geleverde inspanningen van de werknemer. Echter is beloning niet alleen een tegenprestatie voor de geleverde arbeid. Het is ook een compensatie om bijvoorbeeld de flexibiliteit van de werknemer te waarderen. Denk hierbij aan bijvoorbeeld onregelmatigheidstoeslag en de toeslag bij overwerk. De OR kan een rol spelen door te toetsen of de geboden beloning en compensatie marktconform en uitlegbaar zijn.

2. Beloning maakt aantrekkelijk voor sollicitanten

Een goede beloning is ook belangrijk om als werkgever aantrekkelijk te zijn voor potentiële werknemers. In een steeds krapper wordende arbeidsmarkt willen werkgevers niet naast het net vissen als het gaat om een goede potentiële werknemer. De werkgever zal daarom proberen een beloning te bieden die aantrekkelijk is voor potentiële werknemers. Deze beloning is meer dan alleen het loon. Ga dus als OR eens met de werkgever in gesprek over hoe de organisatie zich als werkgever aantrekkelijk(er) maakt voor nieuwe collega’s door middel van beloning.

3. Beloning bindt werknemers

Eenmaal aan het werk helpt een goede beloning werknemers te binden aan de organisatie. Iedereen vindt het fijn om gewaardeerd te worden en wil deze waardering ook merken tijdens het werk. Een grote valkuil voor werkgevers hierbij is de mogelijkheid van een disbalans tussen waardering en geleverde arbeid. Dit schaadt de mobiliteit van de werknemer. Immers zal de werknemer niet graag ergens anders gaan werken, omdat hij dan minder beloning ontvangt. Tevens levert een verschil in beloning vaak scheve gezichten op onder de collega’s van deze werknemer. Voldoende reden om hier doordacht mee om te gaan als OR. Ga dus ook eens in gesprek met de werkgever over eventuele scheefgroei en kijk hoe je beloning kunt harmoniseren waardoor de uit- en doorstroom van werknemers beter gemanaged kan worden.

4. Beloning stimuleert

Als beloning de tegenprestatie is voor inspanningen die de werknemer verricht, dan is beloning ook een middel om betere prestaties te stimuleren. Natuurlijk verwacht een werkgever bepaalde resultaten van een werknemer. Een extra beloning kan werknemers stimuleren om net dat extra stapje te zetten en boven zichzelf uit te stijgen. Werkgevers zetten daarom verschillende manieren van prestatiebeloning in om werknemers te stimuleren (nog) beter te presteren. Op welke manier kan de werkgever jou motiveren middels beloning?

Het is voor iedere OR belangrijk om zich te realiseren dat een beloning meer is dan alleen het loon dat gestort wordt. Op welke manier beloont jouw werkgever de werknemers met andere zaken dan alleen loon? En hoe kun je deze andere vormen van beloning inzetten om een aantrekkelijke en onderscheidende werkgever te zijn?

Andere manieren van belonen

Beloning is een vorm van waardering. De waardering van een werkgever naar een werknemer kan echter op zoveel andere manieren dan alleen via het loon. Vaak zijn dit de manieren die veel meer impact hebben op de werknemer dan het loon waar de werknemer aan ‘gewend’ is.

Welke andere manieren zijn er dan om gewaardeerd te worden? Je kunt hierbij aan allerlei zaken denken die werkgever kan faciliteren. Denk bijvoorbeeld eens aan:

• Opleidingen die vergoed worden door de werkgever om jezelf verder te ontwikkelen. Dit wordt vaak niet gezien als een beloning, maar het is zeker een manier om mensen te binden of potentiële nieuwe collega’s aan te trekken. De OR heeft instemmingsrecht over het opleidingsbeleid. Hoe worden opleidingen ingezet in jouw organisatie?
• Outputgericht werken betekent dat werkgevers meer kijken naar wat het resultaat van jouw werk is, dan wanneer en waar je werkzaamheden uitvoert. Deze werkgevers bieden de werknemer de mogelijkheid om buiten het kantoor te werken en kijken niet echt meer hoeveel uur de werknemer nu precies aan het werk is. Het gaat immers om de output, niet meer om de input.
• Het belangrijkste van dit rijtje is iets dat in veel organisaties nog te weinig wordt gedaan. Het heeft een enorme impact op werknemers en blijft nog lang in het geheugen zitten. Dit magische HR-instrument is… het onverwachts uitspreken van de waardering! Het is zo simpel om iemand een compliment te geven als blijk van waardering. Laat werkgevers en leidinggevende de waardering voor werknemers uitspreken op andere momenten dan alleen na afloop van een functioneringsgesprek met positieve uitslag. Het doet wonderen!
• Natuurlijk behoren feestjes, uitjes, (vrijdagmiddag) borrels en bij sommige bedrijven zelfs vakanties tot de mogelijkheden om werknemers te laten zien dat zij gewaardeerd worden voor hun inspanningen.

Tip: Er zijn situaties waarin een beloning niet het beoogde effect heeft. Indien de waardering niet oprecht is, verliest het niet alleen zijn kracht, maar wordt de boodschapper zelfs ongeloofwaardig. Waardering moet dus altijd oprecht zijn om het gewenste effect te hebben.

Beloning kost (soms) geld

Beloning is, zoals je merkt, een breed begrip. We praten over de tastbare vormen van beloning, zoals het loon, maar ook over de zachtere vormen zoals het uitspreken van waardering voor werknemers. Veel vormen van beloning kosten geen geld. Ze kosten alleen een beetje tijd en aandacht. Waardering voor het werk wat werknemers doen is meer dan alleen het geld van hun salaris. Geld is echter wel belangrijk voor de werkgever als het gaat om het sturen van de organisatie. Het is voor de OR dan ook van belang dat er een gezonde balans is tussen de uitgaven die de werkgever maakt voor beloning en de tevredenheid over die beloning van de werknemers. Immers kan een werkgever de werknemer gouden bergen beloven, maar als de continuïteit van de organisatie dan gevaar loopt, is er een groot probleem. Het is aan de OR om met de werkgever in gesprek te gaan en te bepalen welke vormen geschikt zijn om werknemers te belonen én te waarderen. Genoeg te doen dus!

Mark Capel – Directeur, Trainer & Adviseur Medezeggenschap bij TRAINIAC

TRAINIAC is gespecialiseerd in OR trainingen, advies- en begeleidingstrajecten op maat en verhoogd daarmee de toegevoegde waarde van ondernemingsraden. Benieuwd wat we voor uw OR kunnen betekenen? Neem dan contact met ons op.