Het belang van training voor een ondernemingsraad

Een ondernemingsraad (OR) speelt een essentiële rol binnen Nederlandse organisaties.

Het is niet alleen een wettelijk verplicht orgaan in bedrijven met 50 of meer werknemers, maar ook een cruciaal instrument voor medezeggenschap, betrokkenheid en communicatie tussen personeel en directie. Om deze rol effectief te vervullen, is training voor OR-leden van groot belang. Dit artikel gaat in op waarom training noodzakelijk is, welke thema’s aan bod moeten komen, wat de wettelijke kaders zijn en hoe training bijdraagt aan een sterke, effectieve ondernemingsraad.

Een ondernemingsraad vertegenwoordigt de werknemers binnen een organisatie. De taken van een OR zijn vastgelegd in de Wet op de ondernemingsraden (WOR). De OR heeft adviesrecht, instemmingsrecht en initiatiefrecht over uiteenlopende onderwerpen, variërend van reorganisaties tot arbeidsomstandigheden.

De OR fungeert als gesprekspartner voor de directie. Dit vraagt om kennis van wetgeving, sociale vaardigheden, inzicht in bedrijfskundige processen en het vermogen om constructieve dialogen te voeren. Zonder de juiste voorbereiding en training is het lastig om deze verantwoordelijkheden naar behoren uit te voeren.

Waarom is training van essentieel belang?

Complexiteit van taken

De taken van een OR zijn complex en vaak juridisch van aard. Leden moeten begrijpen wat hun rechten en plichten zijn, hoe zij invloed kunnen uitoefenen en op welke momenten zij advies of instemming moeten geven. Zonder training is deze kennis vaak ontoereikend. 

Professionalisering

Training helpt bij het professionaliseren van de OR. Leden leren vergadertechnieken, onderhandelingstactieken en communicatievaardigheden die noodzakelijk zijn om serieus genomen te worden door de directie.

Veranderende wetgeving

De wetgeving rondom arbeidsverhoudingen, privacy, veiligheid en duurzaamheid verandert voortdurend. OR-leden moeten op de hoogte blijven van deze veranderingen om hun werk goed te doen. Regelmatige bijscholing is daarom onmisbaar.

Interne samenwerking

Een goed functionerende OR is meer dan een groep individuen. Training versterkt de onderlinge samenwerking, bevordert teamgeest en helpt bij het formuleren van een gezamenlijke visie.

Wettelijk recht op scholing en kosten

Volgens artikel 18 van de WOR heeft de ondernemingsraad recht op scholing en vorming. De werkgever is verplicht om OR-leden in staat te stellen deze scholing te volgen onder werktijd en op kosten van de onderneming. Dit recht geldt ook voor commissies binnen de OR en voor ambtelijk secretarissen.

Het recht op scholing omvat:

• Minimaal vijf dagen per jaar;
• Scholing passend bij de taken van de OR;
• Extra scholing in geval van specifieke onderwerpen zoals reorganisaties of fusies.

De wetgever erkent hiermee expliciet het belang van een goed geïnformeerde OR. Een werkgever die dit belemmert, handelt in strijd met de WOR.

De Sociaal Economische Raad (SER) stelt jaarlijks de richtbedragen vast op voordracht van de Commissie Bevordering Medezeggenschap (CBM). Het SER-richtbedrag voor 2025 is vastgesteld op €1275 per dagdeel per trainer. Dit is inclusief voorbereidingstijd en reistijd e.d. Deze richtbedragen geven een indicatie van wat onder normale omstandigheden redelijke kosten per dagdeel zijn voor scholing en vorming.

Soorten trainingen voor ondernemingsraden

Basistraining

Een basistraining is essentieel voor nieuwe OR-leden. Deze behandelt de structuur van de WOR, de rechten en plichten van de OR, overlegtechnieken en de rol van de OR in de organisatie.

Verdiepingstraining

Na de basistraining kunnen leden zich verder specialiseren door verdiepende trainingen. Denk aan trainingen over arbeidsrecht, Arbowetgeving, financieel beleid, strategisch advies of medezeggenschap bij reorganisaties.

Teambuilding en communicatie

Naast inhoudelijke kennis is het belangrijk dat de OR goed functioneert als team. Training op het gebied van samenwerking, communicatie en besluitvorming draagt hieraan bij.

Effecten van een goed getrainde OR

Verhoogde effectiviteit

Een goed getrainde OR weet hoe hij zijn rechten kan benutten, stelt scherpere vragen, geeft beter onderbouwde adviezen en weet zijn invloed te vergroten. Dit komt zowel de werknemers als de organisatie ten goede.

Betere verstandhouding met de directie

Een OR die goed geïnformeerd is, weet hoe hij professioneel kan communiceren met de directie. Hierdoor ontstaat er meer wederzijds respect en groeit het vertrouwen.

Hogere betrokkenheid van medewerkers

Wanneer de OR zichtbaar en deskundig optreedt, voelen medewerkers zich beter vertegenwoordigd. Dit versterkt de binding tussen personeel en organisatie en bevordert een positieve werkcultuur.

Risicobeheersing voor de organisatie

Een OR die meekijkt bij strategische besluiten kan risico’s signaleren en constructieve alternatieven aandragen. Dit voorkomt juridische fouten en draagt bij aan duurzame besluitvorming.

Belemmeringen en misverstanden

Gebrek aan tijd of prioriteit

Sommige OR-leden of werkgevers zien training als een last of als “tijdverspilling”. In werkelijkheid bespaart training juist tijd en voorkomt miscommunicatie.

Onbekendheid met rechten

Niet alle OR-leden weten dat ze wettelijk recht hebben op scholing, of hoe zij dit moeten aanvragen. Ook hier geldt: kennis is macht.

Angst voor ‘kritische’ OR

Sommige werkgevers vrezen dat een goed getrainde OR te assertief wordt. Deze angst is ongegrond: een deskundige OR draagt juist bij aan het succes van de organisatie door goed doordachte voorstellen te doen.

Hoe kies je de juiste training?

Het aanbod aan OR-trainingen is groot. Kies een aanbieder die ervaring heeft met medezeggenschap in jouw sector. Vraag altijd naar maatwerk, praktijkgerichtheid en actualiteit. Een goede training sluit aan op de fase waarin de OR zich bevindt en op de actuele vraagstukken in de organisatie.

Enkele tips:

• Betrek de hele OR bij het selecteren van de training.
• Maak duidelijke afspraken met de werkgever over tijd en financiering.
• Evalueer na afloop de training en bespreek vervolgbehoeften.

Conclusie

Training is geen luxe, maar een noodzaak voor iedere ondernemingsraad. Het stelt OR-leden in staat om hun wettelijke taken goed uit te voeren, versterkt hun positie binnen de organisatie en draagt bij aan betere besluitvorming. Een goed getrainde OR is een krachtige schakel in het organiseren van medezeggenschap, draagvlak en duurzame bedrijfsvoering.

Werkgevers doen er dan ook verstandig aan om scholing van de OR actief te faciliteren. Uiteindelijk profiteert de hele organisatie van een ondernemingsraad die weet wat hij doet, professioneel communiceert en als volwaardige gesprekspartner optreedt.

Wil je meer weten over medezeggenschap, juridische ondersteuning of training voor ondernemingsraden? Bezoek dan www.trainiac.nl of mail naar info@trainiac.nl.

Mark Capel ~ Directeur en Senior Trainer & Adviseur Medezeggenschap bij TRAINIAC

TRAINIAC is gespecialiseerd in OR trainingen, advies- en begeleidingstrajecten op maat en verhoogd daarmee de waarde van ondernemingsraden. Benieuwd wat we voor uw OR kunnen betekenen? Neem dan contact met ons op.