Omgaan met weerstand bij bestuurder

Handvatten voor de OR

Als OR heb je vaak te maken met situaties waarin de bestuurder of HR met weerstand reageert. Dit kan ontmoedigend zijn, maar weerstand is ook een kans. Het biedt de kans meer inzicht te krijgen in de drijfveren van de ander en de relatie te versterken.

Weerstand is een natuurlijke reactie op verandering of ongemak. Het kan zich uiten in afwijzing, ontwijkend gedrag of zelfs boosheid. Maar inwezen komt weerstand voort uit een gevoel van onzekerheid of onveiligheid. De bestuurder kan zich bijvoorbeeld onder druk gezet voelen, vrezen dat een voorstel te veel risico’s met zich meebrengt, of simpelweg bang zijn voor verlies van controle.

Het is belangrijk om te realiseren dat weerstand Meestal niet tegen jou persoonlijk is gericht. Het gaat niet om jou als ondernemingsraadslid, maar om de boodschap die je brengt of de impact die deze boodschap op de ander heeft. Dat kan ook een indirecte impact zijn, die niet benoemd wordt. Bijvoorbeeld dat de boodschap die je geeft voor de bestuurder ‘gedoe’ met zich meebrengt, terwijl hij al zoveel op zijn bord heeft. Dit inzicht helpt je om weerstand niet alsaanval te zien, maar als signaal dat er iets speelt dat om aandacht vraagt. Bij weerstand is het belangrijk om 2 stappen te doorlopen: eerst de weerstand opvangen en vervolgens het inhoudelijke gesprek weer op een constructieve manier op gang brengen.

Weerstand opvangen

Weerstand negeren of wegpraten werkt niet. Sterker nog, het maakt de ander vaak alleen maar defensiever. In plaats daarvan kun je het beste beginnen met luisteren en het tonen van begrip. Reflectief luisteren is hierbij een krachtige techniek. Hiermee laat je zien dat je de ander serieus neemt, zonder meteen te oordelen of te overtuigen.

Stel bijvoorbeeld dat de bestuurder zegt: “Jullie plannen zijn te duur en niet uitvoerbaar.” In plaats van dit direct te weerleggen, kun je reageren met: “Je maakt je zorgen over de financiële haalbaarheid van onze plannen.” Dit geeft de bestuurder het gevoel dat zijn zorgen gehoord worden, wat de eerste stap is naar ontspanning en openheid.

Het opvangen van weerstand kan enige tijd in beslag nemen. Het is belangrijk die tijd te nemen en niet te snel door te willen gaan. Stel dus aanvullende vragen en ga door met reflecties, totdat de bestuurder zich volledig begrepen voelt.

Het gesprek opnieuw op gang brengen

Als de bestuurder voelt dat hij gehoord wordt, ontstaat er ruimte voor een dialoog. Dit is het moment waarop je samenop zoek kunt gaan naar oplossingen. Enkele praktische manieren om dit te doen:

• De focus verleggen: vraag wat er wel mogelijk is: “Wat zou volgens jou een haalbare aanpak zijn?”
• Dubbelzijdige reflecties maken: laat zien dat je begrip hebt voor beide kanten van de situatie. Bijvoorbeeld: “Aan de ene kant wil je kosten besparen en aan de andere kant zie je ook dat deze investering voordelen kan”
• Toekomstgericht denken: help de ander om te zien hoe jouw voorstel aansluit bij de ambities van de organisatie

Reflectief luisteren

Reflectief luisteren is een communicatietechniek die oorspronkelijk uit de psychologie komt. Het doel is om te laten zien dat je luistert en begrijpt wat de ander bedoelt. Dit helpt niet alleen om weerstand te verminderen, maar kan ook subtiel de richting van het gesprek sturen. Een aantal basisprincipes van reflectief luisteren:

• Neutraal en kernachtig. Beperk je tot de essentie van wat de ander zegt, zonder je eigen mening of emotie te tonen.
• Gissen mag. Als je niet zeker weet wat de ander bedoelt, doe dan een weloverwogen gok. Bijvoorbeeld: “Je lijkt je zorgen te maken over de praktische haalbaarheid van ons “
• Geen vragen, maar statements. Eindig je zin als een constatering en niet als een vraag

Beginzinnen die je kunt gebruiken voor je reflecties:

• “Je baalt ervan ..”
• “Voor jou is het belangrijk dat..
• “Wat je eigenlijk wilt, ..”
• “Je zou graag willen ..”

Praktische tip: wacht even na een reflectie. Geef de ander de ruimte om te reageren, in plaats van direct door te vragen of een nieuw punt aan te snijden.

Oefening baart kunst

De theorie over reflectief luisteren en omgaan met weerstand is makkelijk genoeg. Toch leer je dit vooral door te oefenen. Een paar ideeën:

1. Simulatiegesprekken: speel een overleg na waarin een bestuurder weerstand toont. Laat 1 persoon de bestuurder spelen en oefen hoe je reflecties kunt Bespreek daarna samen wat goed werkte enwat beter kan.
2. Dubbelzijdige reflecties. Oefen met het maken van dubbelzijdige reflecties in een gesprek, bijvoorbeeld: “Aan de ene kant zie je de voordelen, en aan de andere kant maak je je zorgen over de praktische”
3. Dagelijkse gesprekken. Probeer reflectief luisteren ook toe te passen in alledaagse situaties, bijvoorbeeld tijdens een vergadering of een informeel gesprek met collega’s.

Hoe vaker je oefent, hoe meer het een tweede natuur wordt.

Weerstand is een kans

Weerstand voelt in eerste instantie misschien als een blokkade, maar het biedt ook een kans. Het geeft inzicht in wat er speelt bij de bestuurder of HR en opent de deur naar een dieper gesprek. Door de weerstand te erkennen, begrip te tonen en gericht te luisteren, kun je niet alleen de angel uit het gesprek halen, maar ook samen tot betere oplossingen komen.

Het belangrijkste om te onthouden: Stop met overtuigen, begin met luisteren, want een OR die echt luistert, maakt het verschil.

Marloes Kool ~ Trainer & Adviseur Medezeggenschap bij TRAINIAC

TRAINIAC is gespecialiseerd in OR trainingen, advies- en begeleidingstrajecten op maat en verhoogd daarmee de waarde van ondernemingsraden. Benieuwd wat we voor uw OR kunnen betekenen? Neem dan contact met ons op.