Impact op organisatie: veel voorkomende maatregelen

Werktijdverkorting
Ruim 50.000 organisaties hebben reeds werktijdverkorting aangevraagd. Dit geldt alleen voor medewerkers met een arbeidscontract, dus niet voor oproep- of uitzendkrachten. Wanneer een organisatie minimaal 20% minder werk heeft kan het een vergunning voor werktijdverkorting (WTV) aanvragen voor het deel dat er minder werk is. De betreffende werknemers gaan dan minder uren werken maar krijgen wel hun loon doorbetaald door de organisatie. Het loon voor het deel dat niet gewerkt wordt, wordt vergoed door het UWV aan de werkgever. Als werknemer ga je dus minder uren werken. Als OR kan je het gesprek voeren over welke afspraken hierover gemaakt worden. Zo kan deze tijd aangewend worden voor opleiding om beter of breder inzetbaar te zijn. Hier dien je als medewerker aan mee te werken. Dit kan op vakinhoudelijk gebied, maar ook overige scholing kan passend zijn. De OR kan meedenken en praten over welke medewerkers op welke manier geschoold kunnen worden, maar de OR kan indien het RIVM advies en de praktische invulling het toelaat, ook zelf scholing ondergaan.

Flexibel werken
Bij vele organisaties zijn er reeds afspraken gemaakt over thuiswerken of aangepaste werktijden. Op sommige afdelingen werkt de ene dag de ene helft thuis, en op de volgende dag de andere helft. Creatieve oplossingen worden geboren, en zo goed mogelijk gefaciliteerd. Als OR heb je instemmingsrecht op de arbeidstijdenregeling. Je kunt deze invulling geven door actief mee te denken op welke wijze hier praktisch mee omgegaan kan worden. Welke praktische uitdagingen liggen er, en hoe zijn deze in te vullen.

Ook is het verstandig afspraken te maken over de tijdsduur van deze regeling. Wanneer de maatregelen weer versoepeld worden, hoe gaan we dan om met de eventuele terugkeer naar de eerdere situatie. Tevens is het verstandig om als OR afspraken te maken over de evaluatie van alle maatregelen. Nood stimuleert innovatie en wellicht blijkt dat een aantal maatregelen dusdanige voordelen hebben dat ze permanent ingevoerd kunnen worden.

Uit de achterban komen vragen over uitzonderingen in (flexibele) diensten, extra opnemen of juist teruggeven van vrije dagen en eventuele compensaties van extra uren of vrije dagen. Bespreek samen met bestuurder en eventueel HR een passende aanpak en communiceer dit op de juiste wijze.

Vergaderingen en bijeenkomsten
Een andere veel voorkomende maatregel is dat wanneer afspraken, vergaderingen en bijeenkomsten niet noodzakelijk zijn, deze zoveel mogelijk vermeden worden, of op een andere manier worden ingevuld. Als OR bespreek je de praktische procedure en richtlijnen binnen de organisatie, en hoe dit gecommuniceerd wordt. Hoe wordt er bijvoorbeeld omgegaan met opleidingen waar annuleringskosten aan verbonden zitten, en wat zijn verdere criteria omtrent noodzakelijk? Wat te doen bij twijfel? Het RIVM geeft zowel de aanwijzing zoveel mogelijk thuis te werken, maar houdt voor bijeenkomsten de grens van 100 personen aan.

Reorganisatie?
Veel mensen zijn onzeker over de toekomst en de werkgelegenheid in de organisatie. Links en rechts hebben mensen met tijdelijke contracten, oproep- en uitzendkrachten de eerste nadelige gevolgen reeds ervaren. Premier Rutte heeft aangekondigd dat er diverse aanvullende maatregelen zullen worden genomen om organisaties in het land, van groot tot klein, te ondersteunen en op gezonde wijze deze periode door te komen. Er zijn verruimde borgstellingen voor ondernemerskredieten (BMKB-regeling) en ook belastingtechnisch zijn er reeds een aantal versoepelingen. In welke mate dit voldoende gaat zijn is, net als heel veel andere zaken, nog onbekend.

Wanneer een reorganisatie, in welke vorm dan ook, toch onafwendbaar lijkt, behoudt de OR natuurlijk zijn adviesrecht. Om als OR op juiste wijze en tijdig het gesprek aan te kunnen gaan en indien noodzakelijk een advies uit te brengen is het zaak dat de OR de ontwikkelingen proactief bijhoudt. De huidige stand van zaken, en welke scenario’s te verwachten zijn op het gebied van werkaanbod en de financiële consequenties zullen de OR en de organisatie baten wanneer moeilijke keuzes gemaakt dienen te worden.

Conclusie
Zoals blijkt zijn er diverse maatregelen waarin de OR telkens zijn rol kan spelen. De lijst kan nog langer, want ook bij bijvoorbeeld onderwerpen als hygiëne of andere aanpassingen op ARBO-gebied kan de OR een meerwaarde bieden. Het is zaak om gezamenlijk tot de juiste maatregelen te komen en deze goed te communiceren. Betere besluiten en meer draagkracht: De kern van de OR! Of zoals Rutte het zei: Let een beetje op elkaar! Ik reken op U!

Peter Reinerink, Trainer & Adviseur Medezeggenschap